Waar ligt de (leeftijd)grens?
Tekst // Merel Heussen
Je beste vriend(in) heeft een nieuwe partner…van 40. Leuk toch? Stel je nu eens voor dat je vader een nieuwe vriendin heeft…van jouw leeftijd. Waarom niet? Hoe reageren Amsterdammers op een groot leeftijdsverschil in een liefdesrelatie en wat heeft dit voor gevolgen?
Als jongvolwassen Amsterdammer het bed induiken met een oudere vrouw of man, in sommige gevallen ook wel beschreven als MILF of DILF, is voor de meesten niet alledaags. Gebeurt dit toch? Dan heb je een goed verhaal waarmee je bij je vrienden terecht kan, waarna je wordt beloond met een klop op je schouder of een biertje. Experimenteren met seks en liefde hoort voor velen bij het Amsterdamse (studenten)leven en wordt tussen vrienden onderling gestimuleerd. Vaak beschouwen Amsterdammers zichzelf als tolerant wanneer het gaat om seksualiteit. Koppels met een groot leeftijdsverschil, die een stapje verder gaan dan één keer een wilde nacht doorbrengen met elkaar, beleven echter een andere realiteit.
Met zwetende oksels en een knoop in haar maag vertelt Inge (21) haar vrienden eindelijk over haar liefdesleven. Zullen ze het ‘raar’ of zelf ‘vies’ vinden? Ze heeft besloten om haar nieuwe liefdespartner (52) momenteel niet aan haar ouders voor te stellen en op straat met haar vriend is Inge altijd nerveus dat ze kennissen tegen het lijf loopt. Toont deze nervositeit dat Amsterdammers toch niet zo tolerant zijn als in eerste instantie lijkt?
In Gambia is het gemiddelde leeftijdsverschil tussen een getrouwde man en vrouw 9.2 jaar. In Mozambique is dit 8.6 jaar, in Afghanistan 7.5 jaar, in Haïti 4.8 jaar en in Griekenland 3.6 jaar. In Nieuw-Zeeland, Australië, de Verenigde Staten en veel noord- en west Europese landen, waaronder Nederland, lag het verschil in leeftijd tussen getrouwde mannen en vrouwen in 2011 tussen de twee en drie jaar[1]. Deze data geeft een beperkt en niet geheel correct overzicht omdat de data enkel gebaseerd is op getrouwde stellen en de berekening van leeftijdsverschil tussen partners uit gaat van heteroseksuele huwelijken. Desondanks schetst het een beeld van de Nederlandse norm met betrekking tot leeftijdsverschil vergeleken met andere landen.
Hoe meer je als stel afwijkt van deze norm, hoe meer vraagtekens dit bij anderen oproept. Toen Inge haar vrienden en familie over haar eerste vriend vertelde, die drie jaar ouder is, reageerde iedereen enthousiast en benieuwd. Wanneer ze dezelfde vrienden en familieleden vertelde over haar huidige vriend kreeg ze vragen als: ‘zorg je wel goed voor jezelf?’ en ‘weet je zeker dat dit is wat jij wilt?’
Mijn gesprekken met jonge Amsterdammers bevestigen deze weerstand tegen een groot leeftijdsverschil tussen partners. Cubs worden als ‘naïef’ gezien of ze zijn op zoek naar een beetje ‘spanning’. Cougars en manthers worden geassocieerd met de mid-life crisis of worden beschreven als enkel georiënteerd op seks en soms manipulatief.
Volgens Inge is haar huidige relatie gebaseerd op ware liefde. Overigens vindt ze de relatie ‘zowel emotioneel als seksueel een stuk gezonder’ dan haar relatie met haar ex. Het dominante discourse in Amsterdam, waaronder de reacties op Inge’s relaties, zijn daarentegen gebaseerd op de vooronderstellingen dat een liefdesrelatie waar sprake is van een groter leeftijdsverschil minder ‘gezond’ en minder oprecht is dan een relatie tussen leeftijdsgenoten. Wat zijn de consequenties van deze vooronderstellingen?
Deze vooronderstellingen vormen de basis
voor het afkeuren van relaties waar sprake is van een groot leeftijdsverschil.
Door deze afkeur kunnen bepaalde koppels niet volledig van hun
liefdevolle relatie genieten en kan Inge haar geluk in de liefde niet vol
enthousiasme met haar dierbaren delen. Relaties tussen partners met een groot
leeftijdsverschil blijven hierdoor onder de radar en dagen de bestaande
vooronderstellingen niet uit. Als gevolg wordt de norm in stand gehouden. Zo
vormt het een vicieuze cirkel. Wat is jouw rol binnen deze cirkel? Draag jij
bij aan het in stand houden van de norm of durf je de vooronderstellingen over
leeftijdsverschil tussen liefdespartners wel eens uit te dagen en hiermee de
grenzen te verleggen?
[1] Gegevens uit de sectie SMAM (singulate mean age at marriage) van de database World marriage data van de Verenigde Naties. https://www.un.org/en/development/desa/population/theme/marriage-unions/WMD2015.asp (bezocht op 04/04/2019).
