Recensie: Frank

Dunya Veenhof –

Een tragikomedie over een alternatieve elektronische band met een gemaskerde leadzanger.

 “How to describe Frank?” Deze zin slaat niet alleen op het hoofdpersonage van de film Frank, maar ook op de unieke film zelf. De zwarte komedie wordt gekenmerkt door uitersten. De film gaat over Jon (Domhnall Gleeson), die per toeval als keyboardspeler terechtkomt in de opnames van de band Soronprfbs. De leider van de band is Frank (Michael Fassbender), een muzikaal genie dat altijd een papier-maché hoofd draagt vanwege psychische problemen. Alhoewel de opnames van de muziek op de vreemdst mogelijke manier gaan, van boks gevechten tot huppelen in een veld, zijn ze gekenmerkt door lange dagen in een afgezonderd hutje in de groene bergen van Ierland. Jon wisselt de sleur van het opnemen af door filmpjes op Youtube te zetten, waardoor hij voor zijn  band een optreden aangeboden krijgt op het populaire festival SXSW in Texas. De mening van de band is verdeeld, maar Frank weet het zeker: zijn muziek verdient het om gehoord te worden. Clara (Maggie Gyllenhaal), die de theremin bespeelt, is het niet eens met de doorbraak en is bang voor Franks geestelijke gesteldheid. Het wordt echter niet duidelijk wat Frank echt voelt door zijn neutrale masker (“Would it help if I said my facial expressions out loud?”). Toch trekt de band naar Texas, waar het regenachtige decor plots wordt vervangen door een stoffig, druk en zonnig SXSW.

De spanning van deze film ligt in het personage van Frank. Het is onduidelijk wie Frank is, waarom hij een masker draagt en wat hij eronder verhult; fysiek en creatief. Ondanks het ontbreken van het gezicht van Frank is het een diepgaand karakter wat niet als over de top hilarisch wordt neergezet. De mysterie van het masker zorgt voor een soort hoop op het afdoen van het masker, maar ook de angst dat Frank zonder het masker misschien wel helemaal niets voorstelt. Is het masker deel van zijn charme?

Het is niet alleen onduidelijk wat er in het hoofd van Frank omgaat, maar ook wat er in het hoofd van de schrijver Jon Ronson omging. De inspiratie ligt echter dichter bij de werkelijkheid dan in eerste instantie te verwachten is. Jon Ronson nam als voorbeeld namelijk het alter ego van Chris Sievey, Frank Sidebottom, bij wie Ronson keyboard speelde in de Frank Sidebottom Oh Blimey Big Band . Je raadt het al: Frank Sidebottom droeg een masker haast identiek aan dat van Frank. Alhoewel Chris Sievey niet continu het masker droeg, hij had immers geen psychische redenen, trad hij liever op als Frank dan zichzelf. Insiders beweren dat Sievey het masker vaker droeg dan alleen op het podium. Het masker meende meer voor hem dan Chris Sievey toegaf. Het was alsof hij twee identiteiten had of zelfs in het verkeerde lichaam was geboren. De behoefte om het masker te dragen moest groot zijn bij Sievey. Het hoofd ventileerde namelijk niet, waardoor het zo erg ging stinken dat de drager een zwemmersneusclip moest dragen. Sievey droeg het masker zelfs zo vaak dat de clip zijn neus had vervormd.

Het masker van beiden is neutraal en haast symmetrisch. Het is gebaseerd op de striptekeningen van Max Fleischer, met name Betty Boop. Chris Sievey werd later animator voor Pingu, weer zo’n vriendelijk neutraal hoofdje. De film laat zien dat het dragen van een masker zorgt voor een creatieve vrijheid die Frank en ook Frank Sidebottom nooit hadden kunnen bereiken met hun eigen gezicht. Het hoofd zorgt voor een soort extra dimensie bij de bizarre muziek, die overigens in de film geheel live is opgenomen. Het masker trekt de muziek los van het menselijke en laat de muziek voor zichzelf spreken. Frank lijkt dan ook niet gek door zijn masker, maar juist interessant en bewonderenswaardig.

Ronson had zijn plannen voor een film aan Chris voorgelegd en hij stemde toe. Toch wilden zij niet het echte verhaal van Frank vertellen, omdat dat de magie van het verhaal zou ontdoen. Helaas stierf Chris Sievey plots aan acute keelkanker. Ronson ziet de film als een eerbetoon aan een man die nooit bekend had kunnen worden in de mainstream. Dit is helaas met de film ook zo. Alhoewel het een geweldige film is met bekende acteurs uit blockbusters (zoals Harry Potter, The Dark Knight, X-Men) is deze niet in Nederland vertoond. Gelukkig bestaat het internet en is de film voor iedereen te bekijken. Frank is een aanrader voor iedereen die van muzikale indie-films houdt.

Meer weten over Chris Sievey? De website van The Guardian heeft een deel van het eBook van Jon Ronson (Frank: The True Story That Inspired The Movie) gratis geplaatst.

Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=-catC4tBVyY

De echte Frank: https://www.youtube.com/watch?v=HM8qQ2LUeq8