Ode aan Freya

Deze ode aan Freya is niet aan Freya de oud-Germaanse godin van de vruchtbaarheid. Deze ode is naar de Friese merrie die naar haar vernoemd is. U zult Freya hoogstwaarschijnlijk niet hebben kunnen kennen. Het was geen duur springpaard of een paard dat trucjes kon. Freya was een trekpaard, een vagebond in de paardenwereld. Zij was het paard van de zorgboerderij waar ik naast ben opgegroeid. Het dier was erg geliefd onder de mensen van de zorgboerderij. Freya had dan ook haar eigen karakter. Het paard sjokte rustig door de wei en moest vrij weinig van andere paarden hebben. Met Pedro; de ezel, kon Freya wel goed opschieten. Freya had ook een eigen verantwoordelijkheid binnen de zorgboerderij. Freya haalden elke nazomer de hooibalen van het land, zodat het vee van de zorgboerderij met een goed gevulde magen de winter door zou kunnen komen.

Tekst en beeld: Rowan Meereboer

Maar aan alles komt een einde. Zo ook aan de levensloop van Freya. Op een gegeven moment moest Freya met pensioen. Ze kon de zware met hooibalen beladen wagens niet meer trekken. Toen zij op een gegeven moment niet meer in staat was te lopen, zat er niks anders op om haar te euthanaseren. De boer koos ervoor niet de veearts erbij te halen voor deze daad, maar de paardenslager.

Het stoffelijke overschot van Freya verwerkt tot rookworst, werd op de jaarlijkse voorjaarsmarkt verkocht. Uit nieuwsgierigheid heb ik toen toch maar een stuk worst gegeten van Freya. Het paard kennende voelde je bijna schuldig wanneer je uit gulzigheid de worst te snel op at. En uit respect naar het dier zou het ook zonde zijn de worst niet helemaal op te eten.

Het verhaal van Freya, is voor sommigen misschien cru. Freya was een bijna vermenselijkt dier. Het eten van Freya was daarom bijna een vorm van kannibalisme. Het eten van haar vlees werd door een aantal mensen die haar kende dan ook gezien als iets barbaars. Toch is niets minder waar. Het eten van een dier dat je hebt gekend is een stuk beschaafder dan het eten van een dier waar je geen beeld bij hebt

Wanneer je van de kerst een stuk varkenshaas gaat kopen, weet je dat het stuk van een hoogstwaarschijnlijk roze varken met een krulstaart komt. Je weet niet hoe oud het dier was, hoe hij knorde en hoe het dier uit zijn ogen heeft gekeken. Door de industrialisatie van de vleesproductie zijn we niet alleen blind geworden voor de slacht van dieren, maar zijn we de dieren minder gaan kennen. Dit maakt ons onverschillig over het vlees dat we eten, hoe we het eten en hoeveel we ervan eten. De boer die voor kerst zijn eigen kalkoen slacht weet hoe het dier heeft geklokt en weet hoe het was om hem te slachten. Op kerstavond zal de boer daar hoogstwaarschijnlijk al is het voor slechts een seconde, aan moeten denken.

Vanwege discussies omtrent dierenwelzijn en klimaatverandering zijn er steeds meer mensen die de overstap maken naar vleesvervangers of in sommige gevallen zelfs veganistisch worden. Het eten van vlees zit echter diep in de menselijke natuur geworteld. Volgens voedingspsycholoog Paul Rozin zorgt ons omnivore gedrag ervoor dat de mens overal ter wereld kan overleven, net als andere omnivoren zoals ratten, varkens en kakkerlakken In vlees zitten ook veel belangrijke voedingsstoffen. Naast belangrijke eiwittenen en vetten ook vitamine B12 en maar ook heemijzer (Fe 2+ ) dat essentieel zijn voor de gezondheid van onze rode bloedcellen. De mens heeft daarom een instinctieve behoefte naar vlees. Om deze reden zullen vegetarisme en veganisme waarschijnlijk een uitzondering op de regel blijven. Toch moeten we anders gaan denken over vlees, vanwege de problematiek die daarbij komt kijken.

Van het verhaal van Freya zou het een en ander geleerd kunnen worden. Mensen zouden op verschillende manieren bewust gemaakt kunnen worden over het eten van vlees. Door bijvoorbeeld vleesverpakkingen te versieren met een foto van het desbetreffende dier eventueel met naam. Bijvoorbeeld een biefstuk waarvan op de verpakking een foto van een stier staat met als bijschrift ‘deze biefstuk is mede mogelijk gemaakt door stier Oscar’. Uiteraard zou dit bij Big Macs en de chickenwings van de KFC nogal lastig zijn. Maar de toekomst van het vlees is geen vegetarisme, maar een hernieuwde visie op wat vlees is. Een visie waarin een dankbaarheid naar het dier centraal staat. Niet om mensen een schuldgevoel te geven. Maar misschien moet men herinnerd worden dat het vlees dat hij eet van een dier is met een eigen karakter, temperament en eigen sociaal leven. Het eten van vlees moet zo een ode aan het dier zijn. Net zoals het eten van Freya’s worst een ode aan haar was.