Alles in je hoofd met niks aan je hoofd

Nina Rijnierse –

Hoe een besef van de ‘agency’ van de omgeving je kan helpen bij het leren

De week van de herkansingen is weer aangebroken. Samen met vriendinnen heb ik besloten hard te gaan leren in de het ouderlijk huis van één van hen, in Friesland. Op een stormachtige vrijdagmorgen reizen we af naar een dorpje met een sprookjesachtig aanzicht, dicht op elkaar gebouwde huisjes rondom een kerk, en tot waar je kan kijken omringd met weilanden: Pingjum, vlakbij Harlingen. Het doel is, na drie dagen hopelijk hard geleerd te hebben, onze herkansing keihard in de pan te hakken.

Hoewel ik nog niet genoeg veldwerk heb gedaan om met zekerheid te kunnen vaststellen dat we na het studeren in deze omgeving daadwerkelijk significant hogere cijfers zullen halen, merk ik wel dat ik rustiger word. Na het passeren van de eindeloze watermassa bij de Afsluitdijk daalt het als het ware op me neer, en aangekomen, onder de grijze wolkenmassa en met koeien in het vizier, heb ik het gevoel dat ik hier wel goed ga kunnen leren.

Bij het vak DM1 bespraken we wat de invloeden van een omgeving op het individu kunnen zijn, eigenlijk de agency van de omgeving. Hierdoor kwam ik op het idee om hierop in te gaan in combinatie met mijn eigen situatie. Waarom is het een goed idee om, als het te druk wordt in mijn hoofd en om me heen, af te reizen naar een rustiger oord? Welk effecten hebben bomen, planten, geluiden, groen, koeien en stilte op mij die de stadse straten niet kunnen bewerkstelligen? Ik moet hierbij wel even vermelden dat ik dit schrijf vanuit mijn eigen, stadse perspectief. Voor mensen die opgegroeid zijn in een dorp zoals Pingjum is het misschien wat normaler om hier te vertoeven. Toch denk ik dat ook zij hun eigen plek hebben waar ze tot rust komen, waar het weer ‘anders rustig’ is.

Ten eerste is er geen afleiding van het hoofddoel, in ons geval het leren, omdat er niks van ‘thuis’ aanwezig is en er vooral geen nieuwe interessante, drukke gebeurtenissen plaatsvinden. Denk maar aan de UB; dat is, hoewel volledig stil, voor mijn gevoel soms meer vergelijkbaar met bijenkorf of mierennest. Mensen kijken, bekenden gedag zwaaien, flirten… Het bruist er van de energie en uitwisselingen. Wetenschappelijk gezegd heeft dus juist de afwezigheid van objecten, beelden en gebeurtenissen invloed op het gedrag dat ik hier vertoon.

Verbonden aan deze afwezigheid speelt volgens mij oneindigheid een rol. Dit klinkt misschien een beetje filosofisch, maar ik zie het ‘lege’ uitzicht vanaf een berg of over een zee als een soort canvas, nog wit en onbeschreven. Er komen dingen in je op, maar je kan ze ook weer weg laten drijven. Het wordt makkelijker hoofdzaken van bijzaken te scheiden. Een lege omgeving heeft dus invloed op de manier waarop ik nadenk over dingen. Ook heeft het feit dat ik me in een nieuwe, onbekende omgeving bevind op zichzelf al invloed, of dit nu rustig is of druk. Ik krijg nieuwe ideeën en het lukt me een antwoord te vinden op een moeilijke vraag die ik eerst niet begreep.

Daarnaast is het een combinatie van de omgeving en de mensen met wie ik hier ben. Met dezelfde mensen leer ik ook op Roeterseiland, maar daar lukt het niet zo goed als hier. Ook hier praten we nog steeds met elkaar, maar dwalen niet zo snel af naar iets anders, omdat we samen door de leegte en afwezigheid van al het andere een ‘concentratiebubbel’ kunnen creëren.

Kortom, een tip voor als je helemaal gek wordt tijdens het leren: Ga naar een Fries dorpje. Een dagje naar Zandvoort voldoet ook prima; de strandtenten zijn daar nu toch niet overvol. Of maak gebruik van je OV en ga in de stiltecoupé zitten en reis van Amsterdam via Groningen naar Maastricht, terwijl je ondertussen je samenvatting doorneemt en elkaar overhoort. Je kan je leermethode aanpassen, maar vergeet niet dat ook je omgeving invloed uitoefent op je gedrag en manier van denken. Succes met leren!