Recensie Foam: A Sketch of Saturday

9 december 201420 november 2015 Lotje van den Dungen 0 reacties

Lotje van den Dungen –

Ik kijk graag naar mooie foto’s. Het liefste foto’s van uitzonderlijke situaties, kunstzinnige omgevingen of bepaalde type mensen. In het Foam museum van fotografie heb ik afgelopen week de tentoonstellingen Street photography van Vivian Maier en Close Surrounding van J.H. Engström bezocht en bewonderd. Het liefste zou ik de vastgelegde straatcultuur van Maier en de persoonlijke sferen in de foto’s van Engström hier laten zien. Maar om het principe dat ik museumbezoeken in Nederland wil stimuleren en om copyright redenen laat ik enkel snapshots zien, gevolgd door mijn persoonlijke imitatie en interpretatie van hun werk. Can you tell the differences?

SONY DSC — Ansichtkaart Foam: Vivian Maier zelfportret – Untitled

Vivian Maier legde haar tijdperk vast op fotorolletjes. Zij schoot plaatjes van jonge of oude, rijke of arme, opvallende of normale burgers in grote steden als New York en Chicago en hier en daar een verstopt zelfportret. De omgeving en de individuen die zij fotografeert zijn herkenbaar voor de tijd waarin zij leefde en werkte (1950-1980), zonder dat deze personen dat waarschijnlijk door hebben gehad op dat moment. In een metafoor is Maier de antropoloog die geïnteresseerd is in informanten, die op hun beurt niet zichzelf zouden zien als een interessant onderzoeksobject.

Dit deed mij denken aan hoe ik zelf wel, of niet, mijn eigen tijd representeer als ik over straat loop en deed dit mij mijn ogen openen naar andere voorbijgangers. In de antropologie en andere sociale wetenschappen praat men van de Performative Turn waarin de relatie tussen individueel gedrag en hun context centraal staat. Maier heeft individuen met een bepaald uiterlijk of gedrag binnen een bepaalde context, de straat, geportretteerd en daarmee wordt hier een bepaald beeld van het tijdperk geframed. Ondanks het idee van het objectieve en publieke van straatfotografie, heeft Maier haar subjectieve interpretatie laten doorschemeren in het framing van de tentoonstelling.

‘Not even in photography it is possible to separate subjectivity from emotion’ (Engström in een collage in Foam)

Op de begane grond hangt het werk van J.H. Engström, die door middel van collages en A4-geprinte foto’s naast elkaar een verbeelding en persoonlijke interpretatie geeft van (delen van) zijn leven. Het is een verzameling van impressies in zijn close surrounding en daarmee een visuele interpretatie van de werkelijkheid. Zowel Maier als Engström documenteren de sfeer van een plek. In de ruimte van ‘A Sketch of Paris’ en de eraan grenzende ‘A Sketch of Home’-zaal laat Engström een overzicht zien van impressies die, hoewel zeer persoonlijk, toch herkenbaar op mij af kwamen. Hoe de straatfotografe eigenlijk haar subjectiviteit laat doorschemeren, laat het persoonlijke werk van Engström weer een kenmerkende indruk achter.