Van Vietnam tot Italië: eten verbindt

Tekst // Irene de Bruijne

Als culinair journalist heb ik me gespecialiseerd in de combinatie van eten en reizen. En dan echt niet alleen omdat het zo leuk is om voor je werk op reis te mogen – hoewel dat geen straf is. Maar vooral omdat ik zo nieuwsgierig ben naar andere culturen en de verhalen die daarbij horen en omdat ik in de loop der jaren heb ontdekt dat eten de makkelijkste ingang is.

Koken en eten zijn misschien de belangrijkste dagelijkse dingen in ons leven. En in ieders leven; daarvoor maakt het niet uit waar je op de wereld staat. En naast het daadwerkelijk opeten daarvan is mijn favoriete deel aan eten, het verhaal ontdekken dat daarbij hoort. Want ons eten vertelt vrijwel altijd iets over cultuur, geschiedenis, familieverhalen en tradities. Het is een manier om heel makkelijk met mensen te kunnen verbinden. Vraag mensen naar een familierecept en je krijgt er vrijwel zeker een verhaal bij. Eten verbindt bovendien. Zeker in het buitenland zie je dat de lokale bevolking echt trots is op hun eten en je wanneer je daar oprechte interesse in toont er iets verandert in hun houding en voor je het weet sta je met iemand in de keuken.

Zo zag ik in Italië ooit door een kiertje van een openstaande deur een oude vrouw zelf pasta maken. Ik klopte zachtjes aan en vroeg haar wat zij aan het maken was. Voor ik het wist sleurde ze mij naar binnen en nog geen minuut later stond ik met gewassen handen en een schort om naast haar pasta te draaien. Langzaamaan kwamen de verhalen los. Over de oorlog, over hoe ze eens op stel op sprong had moeten verhuizen, over de 22 kleinkinderen die ze inmiddels had. En hoe ze dit pastarecept altijd weer bleef maken en dat ze het zo leuk vond dat ik het nu ook kende. Oh en dat ik het ook maar moest leren aan mijn toekomstige vijf kinderen. Ehh…

Eenzelfde soort situatie gebeurde maanden later aan de andere kant van de wereld in Vietnam. Ik liep op een Vietnamese markt en vroeg een verkoopster naar een voor mij onbekende groente en hoe je die moest bereiden. Hoewel we elkaar maar net aan begrepen had ik opeens een uitnodiging om ’s avonds te komen koken en eten in haar huis. Dat huis bleek meer een soort hut. Zonder echte keuken, maar met een groot open vuur in het midden, maar wel met een rijstkoker want zo begreep ik later, dat had elke keuken tegenwoordig in Vietnam. We hebben uren samen gekookt en ook deze vrouw deelde haar familieverhalen met mij en hoe eten daar een leidende draad in was. In ruil voor het delen van haar recept vroeg ze me om mijn eigen familierecept. Ik vertelde haar over mijn Indische oma en hoe zij haar eigen variant op stamppot maakte toen ze net in Nederland was. Ze beloofde het ooit te gaan maken – hoewel ik mij afvraag waar de rookworst mee vervangen wordt. Haar recept voor water glory kookte ik bij terugkomst dan weer met mijn oma terwijl ik het bijbehorende verhaal met haar deelde.