Cultuur met een kleine k /// Een kijkje in een geschud hoofd
Chris Hellwig –
Deze week hoor ik bij een nieuwe cultuur. Nou, het is niet echt een cultuur maar meer een liminele toestand waarin ik tijdelijk verkeer, hopend om daarna mijn plek in de samenleving te herwinnen. Het is niet een van de meest comfortabele toestanden maar ik maak er het beste van. Ik heb namelijk een hersenschudding. Ik viel van de fiets, met mijn hoofd op de stoep. Na de hoofdpijn, duizeligheid en dubbelvisie gaf de dokter het verlossende woord van de diagnose. Hierna ben ik mij ook maar naar mijn toestand gaan leven en zo kwam ik achter allemaal nieuwe elementen die aan een hersenschuddingspositie verbonden zitten. Van links en rechts werden mij audioboeken aangeboden, fruit en vis (de goeie vetten!) kwamen aangevlogen en grapjes over vierogen en twintig vingers waren geoorloofd. Goed advies (niet fietsen, lezen, televisie kijken et cetera) werd vaak gegeven, met de onbewuste bedoeling om mij zo snel mogelijk weer in het keurslijf van de samenleving te laten passen.
De kracht van de geneeskunde is te zien in de toewijding die mensen besteden aan medisch advies. Als ik de verbale regels overtreed, wordt er gedreigd met woorden als ‘permanent’ en ‘hersenbeschadiging’. Er zal zeker wel wat in zitten, maar de ene val is de andere niet en het ene hoofd het andere niet. De geneeskunde beroept zich op gemiddelden en een norm waarnaar gestreefd wordt, volgens Margaret Mead. Deze zijn dusdanig geïnternaliseerd in de samenleving dat een nauwe visie met betrekking tot helen hiervan het gevolg is en de wil van de patiënt inferieur. Dus ik luister gedwee en schaar mij nu onder de luisterboekgemeenschap en maltbierdrinkers.
Ik moest denken aan Jill Bolte Taylor, een neuroanatomist die een beroerte kreeg. Zij kreeg een kijkje in hoe hersenen functioneren toen haar linkerhersenhelft het tijdelijk begaf. Voor haar werd het verschil duidelijk tussen helften die in functie alterneren tussen het maken van categorieën, grenzen, logica, verantwoordelijkheid (links) en een gevoel van één zijn met je omgeving, intuïtie, energie, compleet zijn (rechts). Nou wil ik mijn ongelukje niet zo ver doortrekken, maar reflectie is het magische woord. Zo werd zij het onderwerp van haar eigen onderzoek en merkte ik bestempeld te worden als patiënt. Met mijn imagined community van mensen met geschudde hersenen (I KNOW YOU’RE OUT THERE) voel ik mij erg verbonden, zolang ik in het donker douche en 50 Schades of Grey voorgelezen krijg. Gelukkig zal mijn herstel geen acht jaar duren en loop ik spoedig weer om mij heen te snuffelen naar andermans stempels. Maar voor nu ben ik een armchair antropoloog met oogkleppen, opdat het label past.
