Verdwaald in Vogue – We are all cunts

Terwijl de andere dansers een beetje aan het stretchen zijn, verplaats ik nerveus steeds mijn gewicht van de ene voet naar de andere. Toen ik vriendin Joy vroeg wat ik aan moest naar mijn eerste Vogue les, zei ze dat ik gewoon makkelijke loszittende kleren aan moest trekken. Dus daar sta ik, in mijn wijde t-shirt en wijde broek, tussen de andere dansers die strakke pakjes, mooie outfits en hoge hakken dragen. Terwijl ik heen en weer hups kijk ik op me heen: ik val uit de toon.

Tekst & beeld // Tobiah Palm

De dansdocent, ook wel ‘Vogue mother’ genoemd, Amber Vineyard, gaat voor de groep staan en iedereen neemt zijn of haar positie in. Ik probeer me zo onopvallend mogelijk op te stellen. Amber, een kleine Amerikaanse vrouw met mooie bruine krullen, is blij verrast over de drukte in haar les. Ze vraagt wie hier voor het eerst zijn: ’Who are the Virgins today?’ Ik steek samen met een paar anderen aarzelend een hand omhoog.

Amber kijkt ons aan en zegt: ‘Don’t be surprised if I call you pussy or cunt. Cause cunts are soft and that’s what we need in vogue.’ Ze vertelt: ‘Vogue is niet alleen een dans, je moet ons een verhaal vertellen – je moet ons overtuigen dat jij de mooiste, krachtigste, beste vrouw in de zaal bent.’ Bij deze woorden begin ik me steeds ongemakkelijker te voelen, vrouwelijkheid en elegantie zijn nooit echt mijn ding geweest. Daarna zet ze de muziek aan, een up-beat en tegelijkertijd sexy housenummer, en begint met de uitleg van de choreografie.

Van ballroom tot Vogue

Vogue heeft drie verschillende stijlen: old way, new way en femme vogue. New way, de ‘makkelijkste’ van de drie, wordt gegeven in de les waar ik terecht gekomen ben. In de dans wordt de nadruk gelegd op vrouwelijkheid: je loopt altijd met een holle rug en beweegt met je heupen. Tegelijkertijd is de dans strak en gaat het om details. ‘Laat je ringen zien!’, roept Amber terwijl ze voordoet hoe je armen naar voren en naar achter moet bewegen. Armen en handen zijn belangrijk in Vogue: je gezicht is het schilderij en je armen gebruik je als lijst. Ondertussen wandel en dans je door de ruimte alsof je over een catwalk loopt. Naast catwalks leren we ook duckwalks (terwijl je naar voren loopt zak je langzaam door je knieën), spins (sierlijke pirouettes) en dips (je laat jezelf op de grond ‘vallen’ en steekt een been omhoog). De muziek en de choreografie zijn zo opgebouwd dat je eerst veel bewegingen achter elkaar maakt en vervolgens een moment van rust krijgt en de tijd hebt om je publiek (of in dit geval de spiegel van de danszaal) aan te kijken en in te pakken. Het gaat allemaal om geloof, zegt Amber, je moet zorgen dat ik je geloof en dat je jezelf gelooft.

Vrouwen die trots zijn op hun vrouwelijkheid

worden gezien als zwak en worden ‘geobjectiveerd’.

De naam zegt het al, de dans Vogue is geïnspireerd op de modewereld. Vogue als dans werd voor het eerst gebruikt in de ballroomscene van New York. De ballroomscene is een vrije ruimte voor transvrouwen en homoseksuele mannen, ontstaan in de jaren zestig. Een tijd waar je, als je behoorde tot wat we nu de LBTGQ-gemeenschap noemen, om de haverklap werd lastiggevallen (soms zelfs in levensgevaar was). De ballroom geeft mensen de kans om hun gender anders op te voeren dan wat ‘normaal’ is. Ze spelen een spelletje, voeren een toneelstuk op waarin zij zijn wat ze in de buitenwereld niet kunnen of mogen zijn: een vrouw, een model, een zakenman. Tegelijkertijd dagen ze met dit spel de gendernorm van onze samenleving uit. Want als mannen net zo vrouwelijk kunnen dansen als vrouwen en transvrouwen ons op de catwalk doen geloven dat ze zogenaamde ‘echte’ vrouwen zijn, dan speelt iedereen toch eigenlijk een spelletje?

Verstopte feminiteit

Amber Vineyard, podiumnaam Ambiance, de vrouw die ook ik tegenwoordig mijn Voguemoeder mag noemen, werd in 2008 gegrepen door de steeds groter wordende Vogue scene. Ik ontmoet haar twee weken na mijn eerste Vogue les (op Valentijnsdag) in de studio. Tijdens ons gesprek druppelen haar ‘kinderen’ (danspupillen) binnen. Ze begroeten haar allemaal enthousiast, geven geleende kleren terug en sommigen hebben Valentijnchocolaatjes voor haar meegenomen. Ze vertelt dat ze tot haar zestiende in Californië heeft gewoond en daarna met haar moeder en diens Nederlandse vriend naar Nederland is verhuisd. Ze was de eerste Vogue danseres en is de enige Vogue moeder in Nederland. Amber kwam voor het eerst in aanraking met Vogue op een hiphopfestival in Berlijn. Ze beschrijft hoe fascinerend ze het choquerende karakter van de dans vindt: wanneer mensen bijvoorbeeld een grote, gespierde, macho man (die duidelijk thuishoort in hokje ‘man’) Vogue zien dansen (op een manier die thuishoort in hokje ‘vrouw’), dan raken ze in de war: dat ‘hoort’ namelijk niet.

Het is prachtig om naar te kijken:

ze zijn sexy, sterk, vrouwelijk, zacht en elegant.

Wat ze nog interessanter vindt, is dat zo’n masculiene man veel beter weet hoe je je vrouwelijk moet bewegen dan de meeste vrouwen. Ze beschrijft hoe ze vroeger haar meisje-zijn een beetje probeerde te verstoppen, niet goed wist hoe ze er mee om moest gaan. Meer vrouwen doen dat, volgens Amber, omdat er vaak wordt gedacht dat als je je vrouwelijk of meisjesachtig gedraagt, je dat niet voor jezelf doet, maar om aandacht te krijgen van een man. Dus vrouwen die trots zijn op hun vrouwelijkheid worden gezien als zwak en worden ‘geobjectiveerd’. Dit leidt ertoe dat vrouwen liever hun femininiteit verstoppen dan er mee spelen.

‘Strike a pose’

Terug naar de danszaal. Ik, helaas nu voorin de zaal (‘Virgins don’t be shy, come stand in the front’, zegt Amber), nog steeds in mijn te wijde kleren, kijk met grote ogen naar Amber en haar Vogue kinderen. We zijn bezig met een ‘freestyle’. De beat dreunt en een stem herhaalt telkens: Show me what you got. Bij elke show me worden wij geacht een zelfverzonnen houding aan te nemen en even te blijven staan. Strike a pose roept Amber steeds. Ik kijk naar de andere dansers, maar zij letten niet op de rest, ze letten op zichzelf in de spiegel terwijl ze de meest sexy poses aannemen.

Aan het einde van de les mogen wij, de Virgins, voorin de zaal komen zitten, terwijl de ervaren Vogue’ers ons laten zien hoe het moet. Het is prachtig om naar te kijken: ze zijn sexy, sterk, vrouwelijk, zacht en elegant. Terwijl ze de choreografie opvoeren, staat de rest om ze heen te joelen. Elke danser lijkt een deel van zichzelf te ontdekken dat niet altijd geaccepteerd wordt in de buitenwereld (omdat ze het label man dragen, of het label vrouw dat te veel aandacht nodig heeft). Elke danser heeft een eigen stijl, geen een Vogue-move lijkt echt op een andere. De danszaal is een open ruimte, een vrije plek, waar plaats is voor iedereen (zelfs de lompe, wijd gebroekte Virgins).