Geen dagcrème vanwege de pepperspray
Op Valentijnsdag vertrekt een bus met vijftig passagiers van Amsterdam naar Straatsburg. Alle inzittenden zijn onderweg om te demonstreren tegen het internationale handelsverdrag CETA. Tijdschrift Cul ging twee dagen mee met de door Milieudefensie georganiseerde reis en schreef hierover een tweeluik. Deel twee: een nacht met de actievoerders.
Tekst /// Mark Middel
‘Links moet minder lullen en meer doen, schrijf dat maar op’. Tim komt een uur na het begin van de briefing binnen sjokken in een gymzaal in Straatsburg. Zijn stem klink doorrookt. Hij is het product van bier, jeugdige opstandigheid en shag. Na een halfuur loopt hij naar buiten, om een sigaret te roken en een biertje te drinken. Ondertussen zijn ongeveer honderd mensen aan het vergaderen over de actie die de volgende ochtend zal plaatsvinden voor het Europees Parlement. Alle mobiele telefoons zijn uitgezet en opgeborgen, vanwege mogelijk afluistergevaar. Zeven Nederlanders zijn aanwezig, waaronder Tim: een coffeeshopmedewerker die voor het eerst mee is met een demonstratie en vooral bezig is met lol trappen. De urenlange voorbereidingen duren hem te lang.
Om half zes ’s ochtends gaat de wekker. Na amper tweeënhalf uur slaap worden de luchtbedjes opgerold. Met militaire discipline staat iedereen binnen vijftien minuten klaar. Na een nacht praten en oefenen vertrekken kleine groepjes om de beurt naar het Europees Parlement. De Nederlanders gaan samen, onder aanvoering van Maarten. Heel natuurlijk ontfermt de jonge klimaatactivist zich over de zes andere landgenoten, die allen voor het eerst actie gaan voeren. Hij stelt ze gerust, vertelt over zijn eerdere ervaringen met traangas en is vastbesloten door te gaan tot het gedwongen einde.
Net geklede vrouwen en mannen in pak lopen voorbij de groep demonstranten richting het Europees Parlement. De medewerkers zien de actievoerders niet. Ze staan verscholen in een donker bosje, pal tegenover de tramhalte. Het is wachten op een seintje van de verkenners, die de positie van de politie doorgeven. Even later staan de honderd demonstranten onder een viaduct. Vijftig meter verderop is de hoofdingang van het Europees Parlement. Ze trekken witte overalls aan, schrijven ‘Stop CETA’ op hun mondkapjes en dragen zwembrilletjes om hun nek tegen het eventuele traangas. Alleen Tim is onderweg zijn witte overall kwijtgeraakt. Om twee minuten voor half acht zien zes gewapende politieagenten een groep van honderd witgeklede mensen richting de poort van het Europees Parlement lopen. Ze doen niks.
‘Ik mag geen dagcrème opdoen’, zegt Claire Gersen. ‘De pepperspray heeft dan een groter effect.’ De studente geschiedenis ligt met haar hoofd op het kruis van een demonstrant en heeft een ander hoofd tussen haar eigen benen. Ze is net vanonder het viaduct naar de poort gelopen en is in een cordon van mensen op de weg gaan liggen. Precies zoals besproken vannacht. Het is koud op de grond voor het Europees Parlement. Rechts van haar staat een rij demonstranten voor de poort. Het is een ander deel van de groep dat aan elkaar vastgeketend is door middel van koperen buizen. Links van haar wachten tientallen journalisten en fotografen op de eerste Europarlementariërs. De parlementsleden moeten over de demonstranten stappen. Ze stappen over het volk en vegen hun voeten eraan af, is de symbolische gedachte achter de actie. ‘Ik heb geen idee wat ik kan verwachten’, zegt Claire terwijl ze op de grond ligt. ‘En dat maakt het zo spannend.’
‘Ik was ingesloten door benen, maar zag opeens RoboCop-scheenbeschermers’, blikt Claire terug op het einde van de protestactie. Na een halfuur op de grond gelegen te hebben, komt de Franse politie met een tiental busjes aangereden. De zes agenten die Claire en de andere demonstranten buiten de poort houden krijgen assistentie van de ME. Ze zijn in vol ornaat: helmen, wapenstokken en met glinsterende scheenbeschermers. ‘Het was even spannend, maar de sfeer was relaxt. Ik had meer irritatie verwacht.’ Volgens Claire is de actie geslaagd. Tot haar verbazing staken sommige Europarlementariërs een duim naar haar op en gingen anderen zelfs met de demonstranten op de foto. Ook de politie besloot niet hardhandig op te treden. Waarschijnlijk door de grote media-aandacht, wat weer ten gunste was van de actie: de symbolische boodschap van Europarlementariërs die over het volk (de demonstranten) heenstappen is breed uitgedragen. ‘Vandaag was een voorbeeld van democratie’, kijkt Claire opgetogen terug. ‘Andere meningen zijn geaccepteerd, want de politie trad niet hard op tegen onze actie.’ In de toekomst zal ze waarschijnlijk meedoen met andere acties. Net als Tim en Maarten, die een dag na aankomst in Nederland de volgende acties al planden.
De achternamen van Tim en Maarten zijn bij de redactie bekend, maar uit privacyoverwegingen niet gepubliceerd.
