Uitgenatureld
Tekst en beeld // Josia Brüggen
Wat hebben een pot pindakaas, een Spaanse worstje, varkensschnitzels en poffertjes gemeen? U raadt het al. Bij allemaal staat er ‘naturel’ op het etiket. We worden overspoeld door een enorm aanbod aan naturelproducten. Dat lijkt mij althans de enige terechte conclusie na het gebruikelijke rondje door de buurtsuper. Geen soepstengel of speklap kan ontkomen aan de naturel-inflatie.
Het klinkt weinig geloofwaardig als ik zeg dat in mijn jeugd alleen de chips of tucjes nog naturel waren, maar vandaag de dag spant naturel de kroon in ieder schap. Want wie kan nog zonder keuzestress ‘die lekkere smeerkaas’ kopen, als er iedere maand een nieuwe tuinkruidenvariant bijkomt? Wie een ‘gewoon’ stukje vlees wil, moet plotseling oppassen voor strooisels oregano of rozemarijn. In kwark en drinkyoghurt zit al gauw een vleugje kokos of citroen en tenslotte blijven er weinig producten over waar géén karamel en zeezout in verwerkt is.
Kennelijk is het aanbod zo gegroeid, dat geen potje of pakje meer is wat het lijkt. En dus betekent naturel in de supermarkt voor de duidelijkheid steeds vaker ‘origineel’ of ‘gewoontjes’. De naturel fruitbiscuit en naturel filet americain staan immers ver af van de ‘naturel’ in het woordenboek. Van Dale duidt het als ‘natuurlijk, ongekunsteld’, maar met die definitie zullen toch veel producten afscheid moeten nemen van hun neutrale etiket. Het is misschien interessanter om te kijken wat nog wél naturel is als je de voorwaarde van ongekunsteld hanteert. Kipfilet volgespoten met antibiotica? Genetisch gemanipuleerde tomaten met vleugjes pesticiden? Een onschuldige banaan? Ik begin me langzaam toch echt af te vragen of de supermarktzoektocht naar naturel een realistische is.
En als we naturel nu eens ‘neutraal’ of ‘blanco’ noemen. Als iets zonder fratsen of uitgesproken smaak. ‘Dit smaakt naar niks!’ klink geregeld bij een hap komkommer, een slok water of een brokje tofu en juist hier vormen andere ingrediënten of technieken de sleutel tot genot. Zonder marinade geen mooi gebraden kippetje, zonder zuurbad geen prachtige augurk. Zijn dit dan naturelproducten? In dat geval is naturel niet voor iedereen een lust. Toen Julius Jaspers, bekend televisiekok, naar tempeh werd gevraagd, antwoordde hij dat een kartonnen doos ook lekker is, als je hem maar goed marineert.
Waar de naturelgrens ligt, blijft voor mij een raadsel. Welke unieke eigenschap delen spaghetti, paneermeel en Saksische smeerleverworst dat ze allemaal het stempel naturel dragen? Misschien moet ik de natuur in voor het antwoord. Zou de biologische dynamische antroposofische boer het weten? Of eerder een chipsfabrikant? In de supermarkt lijkt inflatie alle logica te hebben verdreven, nu zelfs een willekeurige columnist niet meer kan zeggen wat naturel betekent. Misschien is het hoog tijd voor een nieuwe norm, waarin conserveringsmiddelen en kleurstoffen de standaard zijn. Wie weet verovert naturel binnenkort nog veel meer winkelschappen of stijgt het boven het supermarktimago uit. De keuze is reuze. Lekker smakeloos. Eet smakelijk!
