Voorbereid of doorgedraaid

’s Avonds als ze thuiskomt van een lange werkdag begint het echte werk. De bug out bag, een tas met genoeg spullen om de eerste drie dagen na een ramp te kunnen overleven, wordt elke avond geperfectioneerd. Uitgepakt en weer ingepakt, op zoek naar de meest efficiënte manier. Online zoekt ze naar de beste waterfilters en de kleinste maar sterkste zaklampen. Alles wat haar zal helpen om de The End Of The World As We Know It te overleven.

Tekst // Carolien den Boer
Beeld // Robin Stark

Terwijl de meeste mensen niet willen nadenken over hun eigen sterfelijkheid of de snel naderende houdbaarheidsdatum van de aarde, zijn er wereldwijd miljoenen ‘preppers’ die zich dagelijks bezighouden met The End Of The World As We Know It, ofwel: TEOTWAWKI. Zij proberen zich zo goed mogelijk voor te bereiden op noodsituaties door bijvoorbeeld eten, drinken en medicijnen in te slaan.

Voorraad onder water

Er bestaat een grote kans dat je in je omgeving een huistuin- en-keuken prepper kent, ook al identificeren zij zichzelf misschien niet zo. Hoewel ‘huis-tuin-en-keuken-preppers’ misschien een beetje denigrerend klinkt, is het een vrij praktische manier van leven. Daarom zullen ze vanaf nu ook als praktische prepper worden bestempelen. Een goede voorbereiding begint met genoeg spullen in huis hebben om een tijdje te kunnen overleven zonder supermarkt of elektriciteit. Preppers waren daardoor in het verleden vaak beter voorbereid op natuurrampen zoals de orkaan Sandy in New York zes jaar geleden, wat de stad enkele dagen plat legde. De Amerikaanse, maar ook de Nederlandse overheid raden hun burgers aan om in ieder geval een klein overlevingspakket in huis te hebben. Hiermee is het mogelijk om even zonder de buitenwereld en hulpdiensten te kunnen, binnenshuis overleven dus.
Mijn moeder, hoewel zij zichzelf niet als prepper ziet, is iemand die gehoor geeft aan deze overheidsoproepen. Daarom is de voorraadkast met houdbare producten altijd goed gevuld. Niet alleen zodat er altijd gewoon wat in huis is, maar ook voor als er iets ergs gebeurt. De praktische preppers zijn tot op zekere hoogte beter voorbereid dan anderen. Letterlijk, want dat de Nederlandse voorraadkasten vijf meter onder zeeniveau staan en na een dijkbreuk dus niet meer gebruikt kunnen worden, vergeten we maar.

Investeren voor overleven

Doomsday preppers gaan verder dan de praktische preppers. Zij willen niet alleen overstromingen overleven, maar ze willen ook bestand zijn tegen een kernramp, het ineenstorten van de sociale samenleving of een zombieaanval. Dit is dan ook een groep die vaak in het licht wordt gezet voor vermaak van anderen. Er zijn genoeg televisieseries en films waarin Doomsday preppers de hoofdrol hebben gekregen. Een genre dat de naam apocotainment heeft gekregen.
Naast overleven is het ook belangrijk om later de samenleving weer op te kunnen bouwen. Uit het koopgedrag van de preppers blijkt dat wie de apocalyps wil overleven daar flink wat spullen moet kopen. De preppers industrie in Amerika is al zo’n vijfhonderdmiljoen dollar waard. Voor deze groep preppers is het vanzelfsprekend om hun geld te investeren in middelen om de TEOTWAWKI te overleven, in plaats van het te investeren in een pensioen waar ze toch nooit gebruik van zullen maken.
Om op de langere termijn ook succesvol te zijn proberen sommige preppers ook na te denken over hoe zij in hun  eigen levensbehoefte kunnen voorzien na de naderende ramp. Het gaat dan niet alleen om zelf eten kunnen verbouwen, onderdak verzorgen en, zeer belangrijk, alcohol maken. Leren omgaan met chronische condities, in het geval dat er een langdurige of complete verwoesting is van sociale infrastructuur en services, heeft ook een hoge prioriteit. Zo proberen veel preppers die insuline nodig hebben een manier te vinden om hier in een nieuwe samenleving aan te kunnen komen. Wie zelf insuline kan maken bezit misschien wel het vloeibare goud van de post-apocalyptische wereld. Welke ouder zou er niet alles voor over hebben om insuline te kunnen krijgen voor hun kind?

Piekeren en trauma

Wat bezielt iemand om regelmatig na te denken over wat voor soort rampen de mensheid kunnen treffen? Liever dan het ontwijken en ontkennen dat dit ooit zou kunnen gebeuren? Elk mens heeft instinctief de wil om te leven en te overleven. Zou dat instinct dan groter zijn bij preppers? Veel buitenstaanders denken dat preppers toch een beetje doorgedraaid zijn omdat ze zich proberen te beschermen tegen een nog onzichtbaar gevaar, dat misschien zelfs nooit in hun leven gaat komen.
Preppers denken keer op keer na over onze grootste angst: de dood. Ze doen dit vooral om voorbereid te zijn, want je kunt je niet verdedigen tegen iets als je niet weet wat het is. Ze laten hun fantasie de vrije loop, zoals kinderen ’s avonds in het donker hun verbeelding laten razen, peinzend over hoe ze het ‘monster’ kunnen verslaan. Maar misschien is nu het monster wel een zombieaanval, een aardbeving of de terugkeer van Christus. Volgens de klassieke psychologie is dit piekeren helemaal nergens goed voor. Verbeelding is de ergste vorm van controle, want eigenlijk heb je geen controle; controle is een illusie. Het overdenken van verschillende scenario’s geeft een voorbereid gevoel, maar onze verbeelding bereidt ons zelden voor op de werkelijkheid.
Angst gebruiken als drijfveer om jezelf te beschermen is echter zo gek nog niet. Het vooruitzicht naar trauma heeft invloed op het menselijk gedrag. Dit staat los van het feit of er ook echt traumatische ervaringen plaats hebben gevonden. Zo was er in de jaren zeventig het vooruitzicht naar een atoomoorlog. Het bijbehorende, onvermijdelijke lichamelijke en mentale trauma dat dit met zich mee zou brengen was al genoeg reden voor burgers om bang te zijn en zich schrap te zetten. Ditzelfde principe geldt ook voor de preppers die bang zijn voor TEOTWAWKI. Zij bereiden zich voor om een toekomstig trauma, dat ze kunnen oplopen tijdens het einde van de wereld, zo goed mogelijk tegen te gaan.

In plaats van preppers te zien als vreemde vogels, zouden we wat kunnen leren van hun levenswijze. Vaak willen wij vergeten dat we als mens kwetsbaar zijn voor allerlei gevaren, zowel door menselijk toedoen als door toedoen van moeder natuur. Milieuactivisten proberen het tij nog te keren. Preppers hebben een andere benadering. Ze zien de gevaren van de toekomst als onvermijdelijk. Van hen kunnen we leren hoe we dankzij een paar aankopen een stuk beter voorbereid kunnen zijn. De wil om te overleven is in zichzelf niets slechts. Het is goed je te realiseren dat er erge dingen kunnen gebeuren, maar de angst moet ons niet zover drijven dat het ons leven overneemt. Het is daarom goed na te denken over hoe je jezelf  kan beschermen, en vooral: hoe ver wil ik hierin gaan?