Tip van Jip /// Luister en Hoor
Jip van Steenis –
Sommigen die het vak Beeld als Kennis van Mattijs van de Port hebben gevolgd, kunnen deze tip ongehoord laten. Ze kennen hem al. Voor anderen is het wellicht iets nieuws: geluidsetnografie.
Er zijn antropologen die hun veldwerk in woorden noch beeld uitten. Zij uitten zich in geluid. Het verslag van het veld waarin zij zich hebben bevonden is dat wat daar ter plekke te horen is. Hun analyse spreekt in eventuele bewerking van het opgenomen materiaal, meer niet.
De geluidsantropoloog beweert dat “onze” visie lijdt onder ocularcentrism: the priveleging of vision over the other senses. De geluidsantropoloog maakt het zintuig zien secundair. Zij privilegiëren horen boven zien. Wanneer men sensitief luistert, openbaart het veld zich evengoed. Volgens geluidsantropologen moet je daar radicaal voor gaan. Het adagium is: gooi je blik overboord. Luister en hoor. Dat wat je hoort zal eerst klinken als een kakofonie, maar doe moeite. Dan openbaart de relevantie zich.
Dit werk daarop vind ik goed: https://soundcloud.com/soundethnography/polyphony-in-tumbira-brazil. Het zijn ochtendgeluiden vanaf een kano uit de Amazone. Het laat horen hoe gevoelig je kan worden voor de plek waar de geluidsantropologen je naar toe willen brengen. Nooit heb ik de Amazone bevaren, maar het geluid brengt me een beeld.
Op Harvard wordt al sound etnography gegeven. Geen grapje. Je kan er op afstuderen. Het is te vinden onder de opleiding Sensory Etnography Lab: https://sel.fas.harvard.edu/works.html.