Op afvaldieet

Ontbijt, lunch en avondeten bevinden zich allemaal op loopafstand van Roeterseiland. Voor ieder wat wils. Je loopt twee minuten naar de Appie om de hoek en de keuze is oneindig. Salades, verse sapjes en sushi vliegen als warme broodjes over de toonbank. Wil je jezelf trakteren op een vers-bereide maaltijd dan faciliteren de foodtrucks op de Universiteit van Amsterdam je met keuze uit gerechten van over de hele wereld. Lekker en vooral lekker makkelijk.

Tekst // Marcella Grasdijk
Beeld // Robin Stark

M’n eigen eten meebrengen staat dus laag op m’n prioriteitenlijstje; een snelle lunch is zo gefikst en nou eenmaal makkelijker en vaak lekkerder dan een bammetje. Als ik aan het eind van de maand m’n financiën op orde breng, word ik echter niet vrolijk van het bedrag wat onder de post ‘buiten de deur eten’ komt te staan. En niet alleen m’n portemonnee is de dupe van mijn gemakzucht als het op eten aankomt, ook het milieu heeft het zwaar te verduren met al het (plastic) afval wat dit eetgedrag met zich meebrengt.

                Meer mensen ervoeren hun grote afvalafdruk als een probleem en zo ontstond de zero-waste lifestyle. Een manier van leven waarbij je je bewust bent van het afval dat je produceert en dit zo veel mogelijk probeert te reduceren. Een circulaire economie is het streven, waar producten niet na één keer gebruiken worden weggegooid, maar waar ze lang mee gaan en hergebruikt of gerecycled kunnen worden.

                Hoewel ik grote twijfels had over of deze levensstijl te doen is voor een chaotisch persoon als ik, wilde ik mezelf uitdagen door voor een week zero waste te eten. Het internet zou het internet niet zijn als je bij het beginnen van een project als deze niet overspoeld wordt met informatie. Op de website hetzerowasteproject.nl, waar Nicky en Jessie alles vertellen over hun zero-waste leven, vond ik alles wat ik moest weten over het beginnen van een zero-waste lifestyle: van wat je moet aanschaffen van tevoren tot makkelijke receptjes.

Waarom zero-waste?

Als ik één ding heb geleerd van de al vele gefaalde projecten en experimenten in m’n nog relatief korte leven is het dat de motivatie om iets te gaan doen of veranderen intrinsiek moet zijn, oftewel van binnenuit moet komen. In een maatschappij van instant gratification moet je sterk in je principes staan om er aan vast te kunnen houden. Dus waarom al deze moeite voor een zero-waste lifestyle?

                We produceren met z’n allen ontzettend veel afval. Met name wanneer je het hebt over plastic afval is dit een groot probleem. Per jaar eindigt er meer dan acht miljoen ton afval in de oceaan.  Plastic afval is namelijk niet af te breken voor de natuur. Dit zorgt ervoor dat het plastic wordt opgedeeld tot steeds kleinere deeltjes plastic, micro-plastic genoemd, die zo klein zijn dat ze niet uit water te filteren zijn. Niet alleen zorgt dit voor het uitsterven van dier- en vegetatiesoorten in de oceaan, het eindigt ook in een groot gedeelte van ons drinkwater. De hoeveelheid micro-plastic zorgt momenteel nog niet direct voor gezondheidsproblemen maar als we nog even zo doorgaan, zal het niet lang meer duren voor dit wel zal gebeuren.

                Ook putten we onze aarde uit. In het huidige
lineaire economische systeem nemen we schaarse grondstoffen van de aarde uit om er producten van te maken en ze vervolgens terug de aarde in te brengen als afval. Voordat dit afval is afgebroken en omgezet in nieuwe grondstoffen ben je duizend jaar verder. Een circulaire economie zou er voor moeten zorgen dat we zowel minder grondstoffen hoeven te vragen van de aarde, als minder afval hoeven terug te storten.

Experiment

Ik begin mijn experiment met goede moed en vol vertrouwen. Om mezelf niet compleet in het diepe te gooien focus ik me in dit experiment op eten. Er zijn nog veel andere gebieden waar je een zero-waste lifestyle kunt toepassen, zoals verzorgingsproducten en kleding, maar voor nu begin ik met mijn voeding. Voorbereiding is deze week m’n beste vriend en die voorbereiding begint bij het aanschaffen van zero-waste alternatieven op veel single-use plastic opties. Ik besluit om het om te beginnen bij bakjes, wekpotten, bestek, drinkflesjes en katoenen zakjes te houden, omdat het best een investering is, maar er is nog veel meer te vinden in zero-waste land. Herbruikbare snackzakjes om boterhamzakjes te vervangen, bijenwaxfolie om cellofaan te vervangen en ga zo maar door. Om de verleiding van een makkelijke in plastic gehulde hongerstopper te kunnen weerstaan, zal ik me ook moeten voorbereiden door de avond of ochtend van te voren uit te denken wat ik de volgende dag ga eten als ik op pad ben. Met mijn vooraf ingeslagen canvastasjes, wekpotten en de zogenaamde ‘bulkzakjes’ ga ik er op uit.

                Eerst maar eens naar de supermarkt om te kijken wat je daar allemaal afvalvrij kunt kopen. Veel verder dan een brood, een paar zoete aardappelen en wat appels en bananen kom ik niet. Pas nu ik het niet meer koop realiseer ik me daadwerkelijk in hoeveel lagen plastic en karton veel producten die ik dagelijks gebruik eigenlijk wel niet verpakt zijn.

                Het eerste voordeel van zero-waste eten merk ik meteen. Je moet erop uit! Met alleen naar de supermarkt gaan die bij je om de hoek zit kom je niet meer weg. Hoewel ik me genoeg momenten kan bedenken dat dit misschien niet ideaal is, is het wel een heerlijke kans om de vele markten die Amsterdam rijk is te gaan verkennen. Wanneer ik mijn sperziebonen wil afrekenen, weet ik de oude Amsterdammer nog net te stoppen voordat hij ze in een plastic zakje stopt. ‘Sjeero weest? Wat is dat?!’ roept hij. Waar ik misschien eigenlijk een preek had verwacht over dat tegenwoordig niks meer mag en hoe het vroeger allemaal beter was, raakt de man tegen mijn verwachting in enthousiast wanneer ik hem het concept uitleg. Wanneer ik afscheid van hem neem, geeft hij me nog een appeltje mee voor de dorst. 

                Niet alleen op de verschillende markten in Amsterdam zijn nieuwe dingen te ontdekken. In onze groene stad zijn er namelijk ook al ontzettend veel leuke initiatieven die zelf vanuit een zero-waste oogpunt werken. Zo heb je bijvoorbeeld bulkstores waar je je boodschappen kan tappen in zelf meegenomen potten en zakjes. Ook ben ik langs geweest bij de kaskantine in Nieuw-West, waar voornamelijk groente, maar ook andere boodschappen die supermarkten niet meer zouden verkopen, tegen een zelf te bepalen donatie te halen zijn. Soep van Kana op de Oudezijds Voorburgswal serveert elke donderdag en vrijdag voor een klein prijsje soep van groenten die anders weggegooid zouden zijn. Kortom genoeg te verkennen en het hoeft helemaal niet duur te zijn.

                Ik durf ook wel te stellen dat dit misschien wel de gezondste week van m’n leven is geweest. Met voornamelijk groenten en aardappels (vlees eet ik sowieso al niet) tot mijn beschikking heb ik heerlijke soepjes en roerbaksels weten te bereiden. Wanneer mijn lekkere trek, die ’s avonds altijd zeer sterk aanwezig is, begint op te spelen kun je niet grijpen naar een reep chocolade. Waar ik normaal met gemak een zak chips leeg eet, moest ik het nu houden bij wat nootjes van de markt of (gedroogd) fruit, wat eigenlijk ook best lekker was. Al geloof ik best dat een meer ervaren zero-waster vast manieren heeft om toch die reep chocolade te weten te bemachtigen.

                Je dagelijkse bezigheden uitvoeren kost wel wat meer moeite in een zero-waste lifestyle. Met een vol arsenaal aan bestek, glazen drinkfles, tasjes en allerlei verschillende bakjes met eten zit m’n rugzakje vrij snel vol op een dag waar je van negen tot vijf niet thuis zal zijn. Als alternatief sjouw ik met een aparte etenstas de stad door, maar ideaal is anders.

                Ook moet je best een beetje alert zijn. Onderweg even een snelle boodschap doen als je je tasjes bent vergeten wordt opeens een stuk lastiger. En in een restaurant zit er voordat je het doorhebt zomaar een rietje in je cola. Die kun je dan moeilijk schoonmaken en weer teruggeven. Dat voelt best ontmoedigend, als je door even niet op te letten faalt in je streven, maar als ik één ding heb geleerd deze week is het dat je een zero-waste levensstijl niet in een dag leert. Je maakt fouten en daar mag je van balen, maar je kunt er elke keer van leren waardoor je stap voor stap dichter bij je zero-waste streven kunt komen.

Het verschil

Experiment geslaagd? Ik denk van wel! Niet alleen heeft deze week voor kleine langdurige veranderingen in m’n leven en mijn perspectief op afval gezorgd, het heeft me ook nieuwsgierig gemaakt naar wat er nog meer te veranderen valt op de andere gebieden in m’n leven, die ik eerder al benoemde. De week ging absoluut niet vlekkeloos en ook ben ik tot de conclusie gekomen dat de overgang van m’n vorige levensstijl naar de levensstijl die ik deze week heb uitgeprobeerd op dit moment nog te groot is. Dat betekent echter níét dat er geen aspecten zijn van deze levensstijl die ik langzaam en stap voor stap in m’n leven kan implementeren. Sommige dingen zijn makkelijk, zoals het altijd bij me dragen van een glazen drinkflesje en een canvassen tasje. Ook in restaurants of andere eetzaakjes is het heel makkelijk om het personeel er op te attenderen dat je geen overbodig plastic of servetjes wilt gebruiken. De grotere overgangen zullen misschien iets meer geleidelijk gaan, pas later of helemaal niet in m’n leven komen en dat is ook oké.

In je eentje de wereld redden kan niet en dat ene boterhamzakje meer of minder gaat misschien inderdaad niet hét verschil maken. Het verschil dat je kunt maken begint echter wel bij jezelf en door met z’n allen wat bewuster te zijn van onze impact op de aarde, kunnen we uiteindelijk hopelijk wel hét verschil maken.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.