‘Nee, die film heb ik niet gezien’

Over de collectieve herinnering van populaire films, en het ontbreken daarvan

Tekst: Eva Frijns

Beeld: Oscar Slagveer

Vraag elke willekeurige twintiger naar de favoriete films uit hun jeugd en grote kans dat er minstens één Disney of Harry Potter film wordt genoemd. Een hele generatie groeide op met deze films, die een grote invloed hebben gehad op de collectieve herinnering. Het is dan ook vanzelfsprekend dat een 23-jarige deze films minstens één keer heeft gezien. Toch?

Drie jaar oud was ik toen ik met mijn moeder in de bioscoopzaal zat om de film Ice Age te zien. Wat bedoeld was als een leuk uitstapje voor mijn moeder en mij, bleek al snel het tegenovergestelde te zijn. Nadat, in het begin van de film, de hoofdpersoon iets ergs overkwam, was ik ontroostbaar. Mijn moeder probeerde me stil te krijgen door mij vol te proppen met snoepjes, maar toen die voorraad op was, was er geen houden meer aan. Nog voor de pauze hadden we de zaal alweer verlaten. Dit Ice Age drama herhaalde zich ook bij de Lion King, de laatste Disneyfilm die ik, ook niet volledig, in mijn jeugd heb gezien.

Als tiener was het natuurlijk de beurt aan de Harry Potter films. Tenminste, dat zou je denken: in werkelijkheid zijn ook deze films compleet langs mij heengegaan. De korte fragmenten die ik voorbij had zien komen, joegen mij de stuipen op het lijf. Ook toen ik over de eerste schrik heen was, kon een jongen met een toverstaf mij niet overtuigen om de acht lange films te kijken.

Ik had de boot gemist met het kijken van Harry Potter en dacht: ‘Ach, een leven zonder Harry Potter, zo erg kan dat toch niet zijn?’. Maar vertel dat maar eens aan je vrienden, of eigenlijk iedere twintiger die je tegenkomt. Het is bijna alsof ik een bekentenis moet doen, alsof ik, als ik het niet zou benoemen, niet ‘eerlijk’ zou zijn. Bovendien komt het vaak al vrij snel in een vriendschap aan bod omdat de Disney en Harry Potter referenties je om de oren vliegen. Wanneer er eentje mijn kant op komt, is mijn reactie vaak niet meer dan een glazige blik.

Mijn huisgenoten konden zich niet neerleggen bij mijn onwetendheid en hadden een heuse Harry Potter week in het leven geroepen, waarin ik alle films samen met hen zou gaan kijken. Bij elk fragment in de film, was er wel een huisgenoot die schreeuwde dat ik op een bepaald detail moest letten. Het kijken van de films was voor mij geen succes en halverwege de eerste film was ik al naar mijn kamer geglipt. De eindstand was dat mijn huisgenoten enthousiast alle films voor de zoveelste keer hadden gezien en ik uiteindelijk twee halve Harry Potter films heb gekeken.

Waar de meeste kinderen met deze films zijn opgegroeid, ben ik dat juist niet. Veel van mijn vrienden zijn opgehouden met de vraag ‘heb jij deze film gezien?’, omdat ze weten dat het antwoord hoogstwaarschijnlijk ‘nee’ is. Misschien mis ik dan wel een deel van het collectieve geheugen van de twintiger, maar het zorgt wel altijd voor een leuk gespreksonderwerp.