Less is more: extreem minimalisme

Sacha Tijmstra –

Ik probeer tegenwoordig minder spullen te hebben, meer her te gebruiken en minder nieuwe spullen te kopen. Het is een poging om minder te consumeren en uiteraard meer geld te besparen. Desondanks heb ik ongetwijfeld alleen al in mijn kledingkast meer dan honderd items. Mijn poging tot het aanbrengen van minimalisme in mijn leven is nog niets vergeleken bij extreem minimalisme. Extreem minimalisten maken een punt van leven met slechts de spullen die ze nodig hebben, een aantal dat vaak onder de honderd terechtkomt. Andrew Hyde leeft zelfs met maar 15 items. In de korte documentaire over minimalist Peter Lawrence is te zien hoe hij woont. De kamers van zijn appartement zijn vrijwel leeg. In de woonkamer staat een campingstoel, in de slaapkamer een slaapzak en een kussen, een projector en een bureau. Peter noemt zichzelf de Happy Minimalist in zijn boek met gelijknamige titel. Maar waarom worden mensen vrolijk van het hebben van bijna niets? Wat is nou precies de filosofie achter extreem minimalisme? En waar komt het vandaan?

Het leven met minder vindt zijn origine bij de Amish, Ghandi en in het boek Walden van Henry David Thoreau. In dit boek schrijft Thoreau: “Simplicity, simplicity, simplicity! I say, let your affairs be as two or three, and not a hundred or a thousand; instead of a million count half a dozen, and keep your accounts on your thumb nail.” Leo Baubauta wordt vaak de vader van het moderne minimalisme genoemd. Hij is bekend van zijn blog Zen Habits en zijn boek The Power of Less. Hij stopte met roken, het eten van ongezond voedsel, en activiteiten die hij niet leuk vond. Hij ontdeed zich verder van een groot deel van zijn spullen, wilde niet langer leven op een vaste plek en niet langer vastgeketend zijn aan een vaste baan. Uit deze beschrijving blijkt al dat minimalisme niet alleen om spullen gaat. Minimalisme gaat over het uit het leven bannen van alles dat je tegenhoudt om te leven zoals je wilt. Dit kunnen dus ook activiteiten zijn, zoals het hebben van een kantoorbaan of saaie familiediners.

De filosofie achter extreem minimalisme heeft meerdere facetten. Minimalisten vinden hun leven allereerst bevrijdend en geven aan minder stress te ervaren in hun leven. Ze hebben het gevoel dat spullen hen tegenhouden om een gelukkig leven te leiden. Natuurlijk is het uitbannen van activiteiten die ze niet leuk vinden ook een manier om gelukkiger te leven. Het stoppen met werken kan echter bijvoorbeeld alleen mogelijk gemaakt worden door het aannemen van een minimalistische levensstijl, omdat deze weinig kosten met zich meebrengt. Sommigen gaan zelfs zo ver dat ze niet langer vast willen zitten aan een woonplaats. Leden van The Backpack Movement zorgen dat al hun bezittingen passen in hun backpack, zodat ze makkelijk van plek naar plek kunnen verhuizen.

Het is bovendien een ecologisch verantwoorde manier van leven. Het is een manier om aandacht te geven aan de derde ‘R’ in het trendy ecologisch discours. Het rijtje gaat: recycle, reuse, and reduce. We recyclen goed, hergebruiken iets minder goed, maar we minderen over het algemeen niet. Extreme minimalisten brengen het minderen naar een hoger niveau, en verkleinen hun ecologische voetafdruk hiermee.

Als het minimalisme zoveel goeds teweegbrengt in je eigen leven en in de wereld, kunnen we nog veel leren van deze extreem minimalisten. Maar niet iedereen is het met deze ophemeling van minimalisme eens. De blogger Peter Shallard uit in zijn blog ‘Why minimalism is toxic for you and your business’ kritiek op het minimalisme. Zo vind Shallard dat minimalisme denken en investeren op korte termijn juist aanmoedigt. Zo zouden Airbnb en ZipCars profiteren van de minimalistische levensstijl van mensen. Als ze een appartement of auto nodig hebben, kunnen ze deze makkelijk verkrijgen zonder erover na te hoeven denken, wat op lange termijn ook veel meer kost. Tevens zouden spullen juist betekenis geven aan het leven. En, vraagt Shallard zich kritisch af, hoe leggen we uit aan mensen in Derde Wereldlanden dat we proberen te leven met zo min mogelijk in een wereld van overvloed?

Met deze punten van Shallard in het achterhoofd is het wellicht goed om het extremisme van de minimalistische levensstijl niet te ver door te voeren. Het is echter zeker de moeite waard om eens stil te staan bij je eigen consumptiepatroon en wellicht onnodige dingen eens in de schappen te laten staan.