Hulde aan de vega’s: Hoe de vleesindustrie het milieu vervuilt, en waarom we dat toelaten
Foto: Matthijs
Zo’n 623 kippen, 33 varkens, drie runderen, drie schapen/geiten en een kalfje. Zoveel dieren eet de gemiddelde Nederlander in zijn of haar leven, volgens een onderzoek van de Nederlandse Vegetariërsbond. Hoewel de vleesconsumptie in Nederland structureel daalt, is deze volgens Wakker Dier nog steeds onverantwoord hoog. Maar niet iedereen hoeft zich hierover schuldig te voelen: diegenen verorberen ’s avonds geen biefstukje, maar knabbelen aan wat plantaardige blokjes soja. En daar moeten we ze enorm dankbaar voor zijn.
Waarom moeten we vegetariërs dankbaar zijn, vraag je je af? Rapporten van de Verenigde Naties (VN) hebben uitgewezen dat de vleesindustrie een van de grootste veroorzakers is van het opwarmen van de aarde. Veeteelt is verantwoordelijk voor meer broeikasgassen dan alle auto’s, vrachtwagens, treinen, schepen en vliegtuigen bij elkaar. En dat niet alleen, de vleesindustrie is ook een van de grootste veroorzakers van de uitputting van hulpbronnen. Wist jij dat voor een hamburger van honderd gram rundvlees zo’n 2500 liter water nodig is? De vleesindustrie neemt 31 procent van de wereldwijde waterconsumptie voor haar rekening. Verder is de vleesindustrie verantwoordelijk voor 91 procent van de verwoesting van het Amazonegebied, en is het de grootste veroorzaker van ‘dode zones’ in oceanen en het uitsterven van diersoorten. En tóch is het niet de main focus op de agenda van wereldwijde milieuorganisaties. Dit is precies wat Kip Andersen en Keegan Kuhn aankaarten in hun documentaire Cowspiracy (2014).
Veel mensen zijn erg gepassioneerd over vlees: als je aan hun voedingspatroon komt, kom je aan hun identiteit.
Andersen en Kuhn gaan in hun documentaire langs verschillende grote milieuorganisaties om verhaal te halen. Milieuorganisaties en politieke partijen focussen liever op ‘veiligere’ boosdoeners zoals de transport- of energiesector, fossiele brandstoffen, of richten zich op groene energie. Ook ligt de focus vaak op verbruik binnenshuis. Maar wat doet die waterbesparende douchekop nou echt als die hamburger van honderd gram gelijk staat aan twee maanden douchen? Veel mensen zijn erg gepassioneerd over vlees: als je aan hun voedingspatroon komt, kom je aan hun identiteit. Daarbij heeft de vleesindustrie in de Verenigde Staten bijvoorbeeld zoveel politieke macht, dat het als organisatie erg tricky kan zijn je daar mee te bemoeien. Focussen op minder of geen vlees eten is gewoonweg erg onaantrekkelijk voor organisaties die (financieel) afhankelijk zijn van leden en sponsoren. Ook politiek gezien is het propageren van een verandering in de vleesindustrie erg onpopulair. Denk bijvoorbeeld aan de weerstand die volgde op het pleidooi van de PvdA voor een verbod op de zogenaamde ‘kiloknallers’, vlees dat wordt verkocht onder de kostprijs.
Het rapport van de VN dat ik eerder al noemde, wijst ook uit dat de agrarische gasuitstoot met 25 tot veertig procent zal dalen als alle Europeanen hun vlees- en zuivelconsumptie zouden halveren. Ik zou nu kunnen eindigen met een inspirerende, doch belerende quote als ‘verander de wereld, begin bij jezelf’ – maar dat doe ik niet. Wel zou ik graag zien dat we onze vega-medemens meer gaan waarderen. Geef dus alle vegetariërs en veganisten die je kent deze week eens een complimentje, een schouderklopje, een blijk van waardering. Ze redden tenslotte de wereld.
Cowspiracy is te bekijken op Netflix.