Tête à Tet /// Gekkie Piketty in de Ardennen

Peer van Tetterode –

Afgelopen weekend had ik het wilde plan om in mijn eentje te gaan wandelen in de Ardennen. Het was heel spannend voor mij omdat ik nog nooit in mijn eentje ‘op reis’ geweest was. Hele provinciën had ik omgereden per trein toen ik uiteindelijk via Brussel aankwam in het slaapstadje Marlois. Mijn mobiel was uitgevallen en er reden hier welgeteld twee bussen per dag. Twee ogen vanuit een in het zwart gehulde pizzazaak staarden me aan alsof ik een verdwaald veldmuisje was. Gelukkig was er een Waals meisje zo aardig om voor mij een taxi te bellen. De taxi naar La Roche-en-Ardenne, waar ik een zolderkastje had geboekt met een koude douche, kostte me een godsvermogen. Gelukkig was deze oplichter een hele sympathieke oude baas en kon ik me gelukkig prijzen met de verhalen die hij vertelde over de jeugd van zijn vader in het vooroorlogse Brugge.

De volgende morgen ging ik wandelen. Nadat ik vijf uur door de bergen en de Belgische toendra’s had gestruind kwam ik weer aan bij het plaatsje. Op het plein was een bloemenmarkt. Het plein was echter ook bezaaid met Amerikaanse tanks uit de Ardennenslag. Tanks en bloemen. Het was een gek contrast. Ik bedacht me dat de La Rochenaren zoiets eigenlijk heel normaal vinden. Die tanks zijn voor deze mensen hoogstwaarschijnlijk niet de reminders aan een grote trieste oorlog maar aan de vrijheid waar de geallieerde Amerikanen voor gevochten hebben. (Daargelaten dat de Amerikanen  wellicht gewoon te lui waren om die bakbeesten weer terug te sjouwen over de oceaan). Gekkies…

Mark Mazower beschrijft in zijn boek ‘Dark Continent’ dat in het interbellum, de rassenleer en de eugenetica (een verwante wetenschap aan de antropologie) door Europese beleidsmakers als volstrekt logisch werd beschouwd. Het ver doorgevoerde praktiseren van deze rassenleer in het maken van een nieuwe Arische samenleving heeft uiteindelijk gezorgd voor een van de zwartste bladzijdes uit de menselijke geschiedenis. Die gestoorde ‘geïsoleerde’ gekkies die de holocaust op hun geweten hebben, maakten dus gebruik van hele normale wijdverspreide denkbeelden.

De gevaarlijke tendens om als samenleving niet te twijfelen aan het normale komt ook terug in het recente boek ‘Capital in the 21st century’ van Thomas Piketty. Gekkie Piketty toont door empirische gegevens te vergelijken aan dat in de mondiale economie steeds meer ongelijkheid ontstaat tussen inkomsten en rijkdom. Het financiële gat tussen superrijke mensen die aan het rentenieren zijn en mensen die voor hun geld werken wordt steeds groter. Wat hij voorspelt is dat als dit proces zich doorzet, we over enkele tientallen jaren een samenleving hebben waarin de kleinzonen en dochters van Bill Gates zo veel macht kunnen uitoefenen dat een parlementaire democratie stagneert. Hij wijdt dit proces aan het kapitalisme zelf, waarin sociale mobiliteit alleen is gestegen na de grote wereldwijde verliezen van de Tweede Wereldoorlog. Kortom. wie binnenkort voor een dubbeltje geboren wordt, zal nooit een kwartje worden.

Op een grauwe muur bij het pleintje staat in graffiti een portret van een man met een kind in zijn handen. Eronder staat gegrafeerd: ‘Le futur est entre nos mains’. En dat is even spannend als eng voor de nieuwe generatie gekkies.