De Sporthoek van Spaans /// Voetbal is Oorlog

Ernst Spaans –

De afgelopen weken was het weer zover: de Europese voetbalcompetities werden na de winterstop weer hervat. Meteen was het raak. En dan bedoel ik niet de bal die het netje deed bollen, nee. Supportersgeweld is hetgeen waarover ik spreek. Fans van Feyenoord – voor zover we ze zo aan mogen spreken als je de naam van ‘je cluppie’ zo te schande brengt – maakten Rome kapot: de schade is groot en de club is in afwachting van een boete van de Europese voetbalbond. Woest waren de fans van Roma en ze zonnen op wraak. Gelukkig bleven de gevreesde rellen uit.

Het uitblijven van rellen gebeurde helaas niet bij de slag bij Beverwijk. Elke zelfbenoemde voetbalfan uit de Randstad weet waarover ik het heb als ik spreek over deze beruchte dag. Langs de A9 verzamelde honderden supporters van Ajax en Feyenoord voor de grootste ‘supportersrellen’ in de geschiedenis van het Nederlands voetbal. Carlo Picornie, icoon van de Ajax supporters – hooligans zo u wil –, vond de dood.

Ajax versus Feyenoord: het treffen wordt in de competitie liefkozend ‘de klassieker’ genoemd. Rotterdam versus Amsterdam; de arbeiders tegen de middenklasse. Dit laatste is nog steeds terug te zien op de velden. Het (te) frivole en lichtvoetige Ajax tegen het werk- en doorzetvoetbal van trainer Fred Rutten en consorten. De rivaliteit tussen deze club is intens te noemen, wat tot gevolg heeft dat er al jaren geen uit-fans meer meegaan naar de tweestrijd tussen ‘s lands grootste steden.

U zult allicht opmerken dat uw schrijver wat anti-Feyenoord gezind is. Terechte opmerking. Maar deze insteek heeft niet alleen te maken met persoonlijke afkeur. Lange Frans en Baas B. zijn met een citaat uit hun meezingclassic ‘Het Land Van’ indirect schuldig.

https://www.youtube.com/watch?v=yayMuZxlttc

De twee quasi-maatschappijgerichte rappers stellen hierin namelijk dat wij wonen in:

“Het land van rellen tussen, Ajax en Feyenoord. Maar wanneer Oranje speelt iedereen erbij hoort”.

De vraag is natuurlijk, Waarom verenigen deze supporters zich met elkaar en de spelers van een ander clubteam, waar ze normaal gesproken nog niet over durven spreken.

We kunnen dit fenomeen koppelen aan de studie die antropoloog Evans-Pritchard in 1940 over de Nuer naar buiten bracht. De theorie die uit de studie is voortgekomen noemt men de segmentatietheorie. Bij deze theorie is het idee dat mensen zich per situatie en conflict met een andere groep identificeren. De Nuer voegt zich bij de groep die op het desbetreffende moment het dichtstbij staat. Als je gezin in conflict is met de buurfamilie, hoor je bij je gezin. Maar wanneer jouw hele dorp overhoop ligt met het vijandige buurdorp, vecht je zij aan zij met je vorige vijand, de buurman, tegen de buitenstaanders. Als we dit toepassen op onze casus van Ajax-Feyenoord en pakweg Nederland-België, zijn Ajax en Feyenoord in deze de gezinnen die onderling vechten, waarna tijdens de interland de gezinnen zich verenigen en gebroederlijk naast elkaar tegen de zuiderbuur ‘vechten’.

Natuurlijk is de theorie die E.P. oppert niet alomvattend en kunnen we deze à la Karl Popper eenvoudig falsificeren. Neem nu een incident in het Turkse voetbal. Een land waar fans en spelers van teams als Galatasaray en Fenerbahce, beide uit Instanbul, elkaar zacht gezegd niet zo liefhebben. En dan niet alleen bij onderlinge ontmoetingen. Zo werd afgelopen jaar tijdens Turkije-Kazachstan eerste keeper Volkan Demirel tijdens de warming-up dermate vijandig bejegend vanaf de tribunes door fans van Galatasaray, dat de keeper van Fenerbahce er geen zin meer in had en zijn handschoenen tijdelijk aan de spreekwoordelijke wilgen hing.

Gelukkig zijn deze taferelen in Nederland nog niet gestandaardiseerd en blijft het hier vaak tussen een relletje tussen wat leeghoofdige clubsupporters tijdens een risicowedstrijd. Laat hen die de stadionverboden maar pakken en de echte fans hun plezier vooral niet beletten, want dat is natuurlijk wat in de gehele samenleving speelt: een klein vervelende minderheid die het verpest voor de overgrote goede meerderheid…