De afspeellijst der liefde – wat is verliefd zijn eigenlijk?

‘Voel je al insecten in je buik?’ Zo begon een gesprek over de liefde op de basisschool tussen mijn beste vriendinnetje en mij. De insectenvraag lijkt wellicht weinig prangend al dan niet als een ongelukkige hap zand in de speeltuin. Toch was (en is) het een alomvattende vraag. Want hoe weet je eigenlijk of je echt verliefd bent? Wat gebeurt er met je hart, je buik en de vlinders die daarin opeens rond lijken te fladderen?

Tekst // Djèva David (student Rechtsgeleerdheid en Communicatiewetenschappen aan de VU)

Ontelbaar veel artikelen zijn op het wereld wijde web gewijd aan de liefde. Helaas geeft geen één van deze een eenduidig antwoord op de vraag welke fases je nou precies doorloopt als je verliefd wordt. De Amerikaanse antropoloog Helen Fisher komt het dichtst in de buurt van zo’n antwoord. Daarom hier de verhelderende afspeellijst der liefde, geïnspireerd door de drie liefdesstadia van Helen Fisher.

 

Het Is Een Nacht… (Levensecht) – Guus Meeuwis

Een versnelde hartslag, klamme handjes en verwijdde pupillen kunnen zomaar betekenen dat je bent beland in de allereerste liefdesfase van Helen Fisher: de zogenoemde lustfase. Deze fase wordt belichaamd door lichamelijke aantrekkingskracht en alle gierende hormonen van dien. Wanneer je een aantrekkelijke persoon hebt gespot, wordt er voornamelijk testosteron aangemaakt — zowel bij mannen als bij vrouwen. Testosteron is een geslachtshormoon en zorgt voor zin in seks. Bij vrouwen zorgt daarnaast ook oestrogeen hiervoor. Dit hormoon maakt het lichaam klaar voor die eventuele spannende nacht (Je Hoeft Niet Naar Huis Vannacht – Marco Borsato).

In dit eerste stadium gebeurt alles nog heel willekeurig, vooral timing en stom toeval bepalen tot wie je je aangetrokken voelt. Niet om je uit de droom te helpen, maar liefde op het eerste gezicht bestaat niet. Hoewel de gevoelens die daarbij komen kijken lijken op verliefdheid, is verliefdheid in dit eerste stadium praktisch onmogelijk. Aantrekking op eerste gezicht zou dan passender zijn. De verliefde gevoelens die je ervaart worden getriggerd door uiterlijke kenmerken, zoals tekenen van vruchtbaarheid, een symmetrisch gezicht en vertrouwde kenmerken. Hopelijk zorgt de aantrekkingskracht ervoor dat jullie ook letterlijk met elkaar in aanraking komen. Als dit eenmaal gebeurt, kan de volgende fase zich ontplooien.

 

Vlinders – Brainpower

Dit is de fase waarin de vlinders beginnen te fladderen, de fase waarin je ’n Beetje Verliefd (- Yes-R) bent. De lichamelijke aantrekking maakt plaats voor de romantische aantrekking. Waar eerst testosteron en oestrogeen zegevierden, is het nu de beurt aan de hormonen dopamine, serotonine en noradrenaline.

De eerste symptomen van prille liefde zijn een overvloed aan energie, minder eetlust, een geluksgevoel en veel dagdromen. Noradrenaline en dopamine zorgen voor deze onuitputbare bron van energie, het zijn amfetamines (vergelijkbaar met speed). Die Energie (- Ronnie Flex) uit zich vaak in intense blijdschap op het moment dat het goed gaat tussen jou en je geliefde, maar ook in de plotselinge omslag naar verschrikkelijke wanhoop wanneer dingen even niet gaan zoals gehoopt. Dopamine is ook verantwoordelijk voor het obsessieve gedrag dat vaak bij verliefdheid komt kijken. Het zorgt ervoor dat je focus volledig is gewijd aan die ene persoon. Een veel voorkomend verschijnsel is dat jullie ‘opeens’ dezelfde dingen leuk gaan vinden.

In samenwerking met serotonine zorgt de roze bril er vervolgens voor dat liefde blind maakt. Je ervaart namelijk een constant gevoel van euforie, waardoor er geen negatieve kanten van de ander te bekennen zijn.

 

 

Tot slot is het de noradrenaline die ervoor zorgt dat je vlinders in je buik voelt. Noradrenaline is verantwoordelijk voor de lichamelijke rush van verliefdheid: het sneller kloppen van je hart, zweten en dus het rare gevoel in je buik. Ook zorgt dit hormoon ervoor dat je er nóg knapper uit gaat zien, dat je straalt en een gezonde blos op je wangen hebt.

Deze hormonen blijven niet eeuwig zo werkzaam als in dit stadium. Dat is overigens maar goed ook, want anders kun je je nooit meer ergens op focussen. Maar wat gebeurt er als die prille liefde, en de daarbij behorende roze bril, langzaam wegtrekt?

 

Mag Ik Dan Bij Jou – Claudia de Breij

Helen Fisher onderscheidt dit derde stadium als de hechtingsfase. Beter gezegd is dit de allesbepalende eindfase. Dat is net zo heftig als het klinkt, hierin wordt namelijk bepaald of de liefde al dan niet stand gaat houden (Officieel – Broederliefde).

Op een gegeven moment kom je van die befaamde roze wolk af en sta je weer met beide benen op de grond. Dit gebeurt gemiddeld na 12 tot 18 maanden. Vanaf dat moment ga je alles weer wat realistischer inzien, inclusief je droomgeliefde. De minder leuke dingen van de ander zijn plots heel opvallend, dit is dan ook niet voor niets de fase waarin veel relaties stuklopen. Maar vergis je niet, voor die verliefdheid komt iets heel moois in de plaats: houden van.

Dit houden van wordt vooral veroorzaakt door het hormoon oxytocine. Oxytocine staat bekend als het ‘knuffelhormoon’ of simpelweg het ‘liefdeshormoon’. Het zorgt er namelijk voor dat je je volledig gaat binden aan iemand (Je Bent Van Mij – The Partysquad). Ter illustratie, dit hormoon komt ook vrij wanneer moeders bevallen van hun kindje. Nog illustratiever: dit hormoon komt ook vrij bij orgasmes.

Zodra oxytocine zich in je lichaam (en in je relatie) bevindt, kan je gevoelens ervaren van ongemak als je partner er niet is — verlatingsangst zelfs. Als je partner er wel is, voelt alles weer vertrouwd, als een soort van thuiskomen. Je wilt samen een toekomst opbouwen en hopelijk gebeurt dat ook…

 

Van De Liefde Weet Ik Niets – Ruben Annink

Niet voor iedereen is de liefde helaas zo rooskleurig. Daarom tot slot van deze afspeellijst der liefde een vragenlijst der veroorzaking van liefde. Dit is voor allen onder ons die de hoop al hebben opgegeven of hen die continu tevergeefs hoopvol zijn (Sukkel Voor De Liefde – The Opposites). Recent baanbrekend onderzoek toont namelijk aan dat je iemand verliefd op je kan maken. Hoe dan? Je stelt elkaar om de beurt zorgvuldig opgestelde vragen, van oppervlakkige onderwerpen tot hele diepgaande onderwerpen. Als je dit het proberen waard vindt, kun je de vragenlijst hier vinden.