Cultuur met een kleine k

Chris Hellwig –

Momenteel zit ik in het vliegtuig, noem mij Reiziger des lucht, vliegend tuig of ’27A’. Mijn huidige identiteit is niet zo maar verkregen. Hier gaan een hele hoop subculteren, tijdelijke gemeenschappen en liminele fases aan vooraf: de treinreizigerfase, het territorium van Schiphol (of belastingloosland zoals rokers het noemen) enzovoorts. Tijdens deze overgang krimpt, stapsgewijs, je samenleving aanzienlijk. Van Nederland tot vliegtuigstoelrij.

Het begint met een exclusieve gemeenschap van Reizigers zodra je onderweg bent. Deze is onderverdeeld in de subculturen ‘persoonlijk’ of ‘openbaar’ vervoer. De Reizigersgemeenschap stapt de Nederlandse samenleving uit op het moment dat die gemeenschap Schiphol instapt. Je vindt jezelf in een formele ruimte waar cultuur wordt bepaald door de Blauwe Elite. Deze wordt nageleefd door een gemeenschap van Internationale Reizigers. De gemeenschap is besloten maar je kan jezelf binnenkopen (door middel van een ticket), en vestigt zich op vliegvelden. Glimlachend en knikkend in een kudde, vaak Babylonisch onverstaanbaar voor elkaar, ga je zwijgend door het land van Schiphol, de structuur van de blauwe elite en de gele bordjes volgend.

De gemeenschap van Internationale Reizigers is slechts een liminele, want je wordt gauw geacht je te specialiseren. Dit is niet in de zin van het uitzoeken van een baan na het studeren maar op basis van een grotere identiteitsagency, gebaseerd op een welvaartsverschil. Reizigers worden gefilterd op ticket en opgesplitst. Deze selectie wijst Reiziger naar een gate, de volgende tijdelijke leefomgeving. Van Nederlander, naar treinreiziger, naar internationaal reiziger naar een vliegtuigpassagier en uiteindelijk Reiziger als onderdeel van een rij stoelen. In deze microsamenleving zal ik verblijven voor de komende zeven nog wat uur, en ik voel me er prima thuis.

In mijn Rij, 27, ben ik de Benjamin aan het Raam. Deze positie gaat gepaard met weinig verantwoordelijkheden, behalve het raamluik omlaag schuiven als de rest wil slapen, een rol die ik erg serieus neem. De Middelste is een een slaapgevoelige positie. Vanwege weinig privacy en beenruimte, wordt deze positie vaak weggeslapen. Dit slapende buffer tussen Raam en Gang creëert voor hun een cultuur van weinig zeggen en steelse blikken naar elkaars televisie. Positie Gang draagt de grootste verantwoordelijkheden, zo moet hij of zij opstaan als wie dan ook gebruik moet maken van de sanitaire voorzieningen. Ook moet persoon Gang de voedselvoorzieningen doorgeven en opruimen als het Blauw, aan wie we nog steeds zijn onderworpen, langskomt.

Er zijn Nederlandse gebruiken mee geslopen in mijn Rij. Zo heeft toeval er voor gezorgd dat ik in een Rij zit met personen die ooit mijn nationaliteit, nu een identity marker, deelden. Toch zie ik gebruiken die ik mij nog herinner van een vorig leven. Zo wordt de niet-Rijspecifieke maar wel Nederlandse alcoholcultuur nog nageleefd door positie Gang, die twee witte wijn en een whisky heeft weg getankt.

Ik ben een hele hoop gemeenschappen en fases verder, maar nog steeds niet statisch en gesettled. Ik heb zo’n gevoel dat ik spoedig uit mijn comfortabele anarchistische Rij gerukt zal worden, en in een nieuwe gemeenschap terecht zal komen. Gelukkig voel ik me super dynamisch vandaag.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.