Antropologie: Een zoektocht naar verbanden

Lex Kuiper ///

Tien jaar geleden bezocht ik nog de open dagen van de studies ‘toegepaste wiskunde’ en ‘chemische technologie’. Ik had het profiel Natuur & Techniek op de middelbare school en een vervolg in de bètawetenschappen lag voor de hand. Mijn ‘probleem’ was dat ik alles interessant vond: talen, de natuurwetenschappen, ja zelfs landschapsinrichting. Maar wat ik echt zocht was het begrijpen van verbanden: tussen mensen onderling en hun omgeving en verschillende manieren van denken. 

 

De natuurwetenschappen waren voor mij te beperkend, voor mij leken ze toen en nu teveel in hun eigen hokjes te werken. Ik wilde meer weten over de mens en de complexe relaties waar we ons in bevinden. Oké, misschien dacht ik toen nog niet echt in deze termen, maar ik weet nog dat ik was aangetrokken tot de antropologie door de enorme breedte van het onderzoeksveld. Je had de economische antropologie, de medische antropologie, en de antropologie van religie bijvoorbeeld, en vaak waren zij niet zo duidelijk van elkaar te onderscheiden.

‘Zonde,’ zei mijn toenmalige mentor en natuurkundeleraar. Immers, in de bètawetenschappen waren de banen en ik had er toch een redelijk goed gevoel voor. Maar ik koos voor de antropologie en ik heb er nooit spijt van gehad. In mijn eerste jaar zei een docent al: ‘antropologie is geen beroep, het is een manier van leven.’ Nu besef ik hoe waar dat is. De studie en vooral ook mijn mede-antropologen hebben mij gevormd tot wie ik nu ben.

In mijn promotieonderzoek kijk ik naar de rol van ‘hoop’ en ‘tijd’ in de verslavingszorg. Een jaar lang zat ik voor mijn veldwerk in Java, Indonesië. Het Indonesische beleid ten aanzien van drugsgebruikers is repressief, maar meer en meer is er aandacht voor verslaving als een ziekte. Ik wilde weten wat deze verschuiving betekende en ging onderzoek doen in een methadonkliniek. Methadon is een vervanger voor heroïne die gebruikers een stabieler leven zou moeten bieden. Elke dag begaf ik me naar de kliniek met dokters in witte jassen, de stoffige parkeerplaats met voormalig en huidige heroïnegebruikers en zat ik bij groepsgesprekken van een lokale NGO in ruimtes vol met sigarettenrook.

Met mijn onderzoek wil ik het doel van stabiliteit ter discussie stellen. Veel gebruikers hebben baat bij de methadon: ze hoeven niet constant op zoek naar heroïne of naar geld om heroïne te kopen. Ook lopen ze minder risico opgepakt te worden door de politie. Maar wat doet het met mensen als hen wordt verteld dat ze de rest van hun leven elke dag naar de kliniek moeten komen om daar hun medicijn op te halen? Als de mogelijkheden voor een ‘ander leven’ worden afgesloten? Dit zijn vragen die ik nu in het laatste jaar van mijn onderzoek antwoorden voor zoek.

In mijn werk spreek ik met mensen die onderzoek doen naar drugs, naar hoop, naar klinieken, naar architectuur, naar beweging, naar eten en nog veel meer. En bij hen allen vind ik puzzelstukjes die mijn denken verder brengen en nog steeds is het deze reikwijdte van de antropologie die me zo aanspreekt.

 

Lex Kuiper (1987, Twello) – Medische Antropologie en Sociologie, UvA, 2011 – is promovendus bij het Amsterdam Institute for Social Science Research. Zijn onderzoek naar methadongebruik en hoop is deel van het project ‘Rights, Responsibilities, and the HIV/AIDS Pandemic’ van Dr. Jarrett Zigon. 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.